Als je door het centrum van Den Haag wandelt, zou je niet denken dat in deze 'betonnen jungle' dieren kunnen leven. Niets is minder waar! De zwarte roodstaart (Phoenicurus ochruros) broedt zelfs graag op of bij gebouwen. De Turfmarkt en de Wijnhaven in het centrum zijn vaste territoria. En hij duikt ook graag op bij industrieterreinen, zoals de Binckhorst en bij nieuwbouwterreinen, zoals deelplan 20 in Ypenburg of het Wateringseveld.

Een rotstuintje
Bij ontwikkelingen van deze gebieden verlaten ze hun broedplaatsen later vaak weer, zeker als het te groen wordt. Ze hebben de voorkeur voor een open ruig en relatief onbegroeid gebied. Ze zijn dan ook faliekant tegen grootschalige vergroeningsplannen. Groen doet goed, maar de zwarte roodstaart heeft graag een rotstuintje!

Oorspronkelijk broedt de zwarte roodstaart namelijk in bergachtig gebied. De stad zien ze als een mooi alternatief. Ze hebben de voorkeur voor stukjes stad met veel steen en relatief onbegroeid gebied. De dunne snavel van dit insectenetertje is perfect gereedschap om een insect uit de lucht te pikken of een spinnetje uit een hoekje te trekken.

Natuurlijke antidepressiva
Als ik als stadsecoloog ergens gelukkig van wordt, dan is het wel van de eerste zwarte roodstaart in april. En dan niet eens om te zien, maar vooral om te horen. Na een lange wintervakantie in zonnigere oorden, zingt deze vogel mij altijd weer de lente in. Het is een natuurlijk antidepressiva, vooral met de zonnestralen. Vanaf hoge zangposten, zoals Amare en het Stadhuis, brengt hij minutenlang zijn prachtige gezang ten gehore aan een ieder die ernaar wil luisteren.

Het geluid van de zwarte roodstaart wordt vaak omschreven als ‘krasserig’, maar daar ben ik het helemaal niet mee eens. Het geluid heeft meer weg van een mooi rollend fluitje dat laag begint en met enkele strofen omhoog klimt. Het is zo kenmerkend dat als je het eenmaal herkent je het nooit meer níet kunt horen. Je kunt het geluid hier beluisteren. Het zal nu iets stiller worden, want zingen in de regen daar doen ze niet aan. Een enkeling overwintert hier, maar het is een trekvogel die rond deze tijd richting warme oorden trekt.

Behoud van de zwarte roodstaart
Als je wilt bijdragen aan het behoud van zwarte roodstaart, plaats eens een nestkast of richt een bruin dak in op bijvoorbeeld een schuur of een uitbouw. Een bruin dak maak je door op het dak grond uit je tuin te leggen, eventueel aangevuld met enkele stenen en houtstammen. Zorg ook voor wat hoogteverschil. Hierdoor ontstaat de ideale omgeving voor de zwarte roodstaart. Gemeente Den Haag stuurt middels het puntensysteem voor natuurinclusief bouwen aan op het treffen van maatregelen voor deze soort.

Nu je weet dat de zwarte roodstaart graag in onze betonnen jungle vertoeft en weet hoe die klinkt, kun je er niet meer omheen. Dus ga je winkelen, lunchen of wandelen in hartje Den Haag, kijk eens omhoog, luister goed en laat je verrassen door dit ‘Rond je huis-dier’: de zwarte roodstaart.