Niets blijf hetzelfde
Alles verandert, dus ook het klimaat. En de natuur kan niet anders dan meedoen. Uit onderzoek blijkt dat rond 2010 de bomen in de herfst hun bladeren al gemiddeld 11 dagen langer hielden dan rond 1930. Waar de Sint dus vroeger in een bladerloos Nederland zijn opwachting maakte, zijn veel bomen anno 2021 nog getooid in een bont pallet van herfstkleuren. Bomen verliezen niet alleen later hun bladeren, ze krijgen ze ook eerder in het voorjaar. De periode dat de maan nog door de bomen kan schijnen, wordt dan ook steeds korter.
Te laat naar bed
Dat we de maan steeds korter door de bomen kunnen zien schijnen, is vooral een probleem voor romantici, poëten en de helpers van de Sint. Voor de natuur is niet het veranderende klimaat zozeer het probleem als wel de snelheid waarmee het verandert. Veel diersoorten kunnen het maar moeilijk bijbenen. Neem nu onze prikkelbare allemansvriend de egel. Deze gezellige brompot heeft het al moeilijk genoeg door de aanwezigheid van een mysterieuze egelziekte, parasieten, auto’s en robotmaaiers. Nu komt het veranderende klimaat er ook nog bij.
Vroeger waren egels op het moment dat de Goedheiligman en zijn gevolg de stoomboot aan de Nederlandse kust aanmeerde al lang en breed in winterslaap. Door de verhoogde temperaturen start hun winterslaap echter steeds later en bovendien worden de dieren ook in de winter vaker wakker. Voedsel is er laat in het najaar en de winter onvoldoende met als gevolg dat egels sterk verzwakken of zelfs het voorjaar niet halen.
En te vroeg op
Andere diersoorten komen door het vervroegde voorjaar te laat uit hun winterrust. Veel insecten hebben een ingebouwde klok aan de hand waarvan ze in het voorjaar verschijnen. Deze klok is afgesteld op de bloei van bepaalde plantensoorten, en niet op een bepaalde temperatuur. Wanneer deze plantensoorten als gevolg van de zachte winters structureel eerder gaan bloeien, komen deze insecten op het verkeerde moment uit hun eitjes, cocons en holletjes en missen ze de bloei waarvan ze afhankelijk zijn. Dat kan weer problematisch zijn voor vogels die, om hun kroost van voldoende voedsel te voorzien, hun eieren leggen vlak voordat insecten massaal verschijnen.
Ik hoop daarom dat de kerstman wel altijd de maan door de bomen zal kunnen zien schijnen.
Martin is stadsecoloog van gemeente Den Haag. Voor het Haagse Groen neemt hij je elke maand mee op pad, de stadsnatuur in. Meer blogs lezen van Martin? Dat kan op de pagina Op pad met Martin.
Nieuwsbrief
Niets meer missen van onze verhalen over het Haagse Groen en de stadsnatuur? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Aanmelden