Op pad met Martin...

Stadsecoloog Martin blogt maandelijks over onze Haagse stadsnatuur. 

Martin's blog: Maaien is bloemen zaaien

22-06-2021

De afgelopen weken sieren bloeiende margrieten, klaprozen, wikkes en klavers veel Haagse bermen en weides. In Ypenburg bloeit op veel plekken weer de bijenorchis en zelfs het hele zeldzame hondskruid. Met een beetje pijn in het hart denk ik aan de noodzakelijke maairondes die er weer aankomen.

Maaien is als noodzakelijk kwaad
Je  zou het niet verwachten, maar zonder invloed van de mens zouden er in Nederland nauwelijks bloemrijke, grasachtige begroeiingen zijn. Bos en moeras, dat is wat er in Nederland thuishoort. Alleen op plekken met grote groepen grazers of veel natuurlijke dynamiek zoals langs rivieren en kusten komen van nature bloemrijke weides voor. Pas toen de mens bossen gingen kappen om weides voor vee te maken en overstromingsvlaktes liet begrazen, ontstonden de bloemrijke weides. En op de droge zandgronden verschenen heidevelden.

Bloemen boeiden niet
De vroegere boeren interesseerden zich niet voor bloemen. De bloemrijke weides waren gewoon het gevolg van het gevoerde beheer. Natte voedselarme weilanden werden twee maal per jaar gehooid, en de meer voedselrijke weides werden beweid. Met de opkomt van kunstmest werden de weides steeds minder bloemrijk. Voedselrijke omstandigheden bevorderen namelijk de groei van grassen en maken een weide voor boeren veel waardevoller.

Om deze voldoende bloemrijk te houden moeten ze twee maal per jaar worden gemaaid.


Natuurgebieden en bermen
Echte bloemrijke begroeiingen vinden we nu alleen nog in natuurgebieden, in bermen en op dijken. Om deze voldoende bloemrijk te houden moeten ze twee maal per jaar worden gemaaid. Het is erg belangrijk om het maaisel binnen een paar dagen af te voeren. Alleen dan blijft de bodem voldoende voedselarm om bloemrijk te worden.

Erg belangrijk, zeker met het overschot aan stikstofneerslag. Op veel plekken in Nederland wordt helaas niet gemaaid maar geklepeld. Hier wordt het maaisel niet afgevoerd, maar verpulvert achter gelaten. Dat is veel goedkoper. Met klepelen voorkom je weliswaar dat er uiteindelijk bomen gaan groeien, maar omdat je geen voedingstoffen afvoert verruigt de vegetatie en blijven gras en brandnetels achter.

Maaien en insecten
Veel insecten zijn afhankelijk van bloeiende weides en bermen. Voor insecten is het dan ook noodzakelijk om te maaien. Het nadeel van maaien is echter dat je met het maaien ook het leefgebied van insecten tijdelijk vernietigd. Weg nectar, weg schuilgelegenheid.

Vroeger was dat niet zo erg. Er was altijd wel een bloemrijke weide of berm in de buurt. Met de huidige intensivering van de landbouw, waarbij bloemrijke weides zijn ingeruild voor eentonige groene velden met nog maar een soort gras, is er voor insecten te weinig alternatief.

De oplossing
De oplossing wordt gevonden in gefaseerd maaien. Door per maaironde circa 15 procent niet te maaien blijft er volgens deskundigen voldoende over voor insecten om te overleven. En op grotere oppervlakten kan er best meer blijven staan. Daarom maaien we in Den Haag meer en meer  in fases, zodat insecten altijd genoeg eten hebben.

Martin is stadsecoloog van gemeente Den Haag. Voor het Haagse Groen neemt hij je elke maand mee op pad, de stadsnatuur in. Meer blogs lezen van Martin? Dat kan op de pagina Op pad met Martin

 

 


Meer lezen?
Juist door te maaien ontstaan bermen vol bloeiende bloemen
Op deze pagina van Nature Today staat meer over dit onderwerp

 

Nieuwsbrief

Niets meer missen van de verhalen op het Haagse Groen? Meld je nu aan voor onze nieuwsbrief.

Aanmelden

 

 
Cookie-instellingen