Op pad met Martin...Stadsecoloog Martin blogt maandelijks over de Haagse stadsnatuur.

Love me like you do

01-05-2019

Af en toe kom je hem tegen in de duinen. De wijngaardslak. Deze slome duikelaars zijn niet alleen bekend om de hoofdrol die ze spelen in het gerecht ‘escargot’, maar ook om hun, op zijn zachtst gezegd, opmerkelijke liefdesleven.

Omdat het lente is nemen we eens een kijkje in het intieme leven van deze slijmerige duinbewoners...

Een slak met een zachte g

In Nederland komt de wijngaardslak met name voor in kalkrijke Zuid-Limburg en in mindere mate in de Hollandse duinen. Het is een soort die houdt van een kalkrijke bodem. Vanwege het feit dat hij nogal geliefd is in de keuken is er nog al met het dier gesleept. Tegenwoorden komen ze op tal van plaatsen, zelfs in het Amerikaanse Michigan, voor. In Nederland kun je ze buiten de duinen en in Zuid-Limburg soms ook in de buurt van landgoederen vinden. Hier zijn ze dan voor de consumptie uitgezet.

Genderneutraal

Je kunt van alles van een slak vinden maar niet dat het een snelle jongen is. De topsnelheid ligt rond de 4,8 meter per uur. Alles gaat dan ook sloom en traag. Ook het fixen van nageslacht gaat op zijn elfendertigst. Sowieso is de kans voor een slak ‘in de mood’ dat hij of zij een ander tegenkomt niet erg groot. En dan zou het jammer zijn als die potentiële partner van hetzelfde geslacht is. Daarom zijn slakken niet ‘hij’ of ‘zij’, maar ‘hij’ en ‘zij’ tegelijk. Hermafrodiet noemen biologen dat. Zeg maar genderneutraal.  Ze hebben dan ook een dubbel paar geslachtsorganen en ze maken gebruik van een  merkwaardig hulpmiddel  om de stemming er wat meer in te brengen.

Auw!

Het liefdesspel vindt plaats in de lente, enige tijd nadat de slakken uit hun winterslaap zijn ontwaakt. Goed uitgeslapen en volgegeten gaan ze opzoek naar een partner. Wanneer twee wijngaardslakken elkaar ontmoeten omstrengelen de slakken elkaar waarbij de koppen omhoog worden gehouden en Romeo en Julia elkaar met hun tentakels aftasten. So far so good... Nadat duidelijk is geworden wat voor vlees ze in de kuip (of beter gezegd in het slakkenhuis) hebben, gaan ze nog een stapje verder. Om Julia wat meer in de stemming te brengen, steekt Romeo een raketvormige liefdespijl in het lichaam van Julia. Deze pijl bestaat uit kalk en heeft vier opstaande randen. Het ding is 7 tot 11 mm lang, wat fors is in verhouding tot de lichaamsgrootte van de slak. Met de liefdespijl worden hormonen overgebracht en mogelijk ook wat kalk om de eitjes een grotere kans van overleving te geven. De slakken schuren na dit ‘prikincident’ waarbij de gehele liefdespijl wordt overgebracht nog wat meer tegen elkaar aan. Hierna vindt de echte paring gedurende vier tot zeven minuten plaats. De vrijpartij wordt tenslotte beëindigd met een naspel waarbij de slakken nog enkele uren aan elkaar gehecht blijven. Aangezien de slakken hermafrodiet zijn, worden de rollen vervolgens omgedraaid en verandert Romeo in Julia en andersom.

Een langdurige bevalling

Na de paring zetten de slakken hun eitjes af in kleine holletjes die ze zelf graven. De holletjes zijn fles-vormig met  een nauwe opening aan de bovenzijde. Over het afzetten van de eitjes kan een slak meer dan 20 uur doen. Nadat de eitjes in een nest zijn gedeponeerd  kruipt de slak eroverheen om de ingang te verbergen. Na een paar weken komen de eitjes uit. De slakjes blijven nog een week in het hol waar ze eten van de resten van de eieren. Vervolgens gaan ze de grote boze buitenwereld in om, mochten ze het overleven, na twee tot vier jaar zelf weer voor nageslacht te kunnen zorgen.

 

Credits:  Ik dankbaar gebruik gemaakt van Wikipedia om het even weer helemaal scherp te hebben.

Cookie-instellingen