De Nederlandse duinen zijn uniek in Europa, vooral de samenstelling van planten- en diersoorten en de insecten die daarbij horen. Dat betekent dat we als Nederland goed voor de duinen moeten zorgen. Daarom zijn onze Haagse duinen onder de vlag van Natura 2000-gebieden Europees beschermd. Het gaat niet goed met de duinen. Zo luidde ook de conclusie van de Ecologische Autoriteit in 2024.
We moeten goed zorgen voor de duinen en de dieren en planten die er voorkomen. (Foto: Valerie Kuypers)
Natuur versterken
Met het nu beschikbare geld is het mogelijk om de achteruitgang van de duinen tegen te gaan en de natuur te herstellen. “Het belangrijkste is om de planten aan te pakken die niet van oorsprong in de duinen thuishoren, zoals de rimpelroos, Japanse duizendknoop, mahonie en sneeuwbes”, zegt stadsecoloog Martin van den Hoorn van gemeente Den Haag.
“Deze zogeheten exotische planten nemen steeds meer de plek in van lokale planten die wel van nature in de duinen voorkomen, zoals blauwe zeedistel, kruipend stalkruid, welriekende salomonszegel en wondklaver. Ook leggen de exoten het duin te veel vast zodat het niet meer kan stuiven.”
Kruipend stalkruid is een van de lokale planten die van nature in de duinen voorkomt. (Foto: Monica Hoogduin)
Lokale planten behouden
Het behoud van lokale planten is belangrijk voor de variatie van planten- en dierensoorten, de biodiversiteit. “Hoe meer variatie aan leven, hoe beter voor de natuur. Hoe gaaf zou het zijn als de duinparelmoervlinder zich ook weer gaat thuis voelen in de Westduinen?", zegt de stadsecoloog.
Om de lokale planten te beschermen en beter te laten groeien, heeft de gemeente op diverse plekken in het Westduinpark al planten weggehaald die hier van nature niet thuishoren.“Daar gaan we mee door. We krijgen daarbij voor langere tijd hulp van schapen voor begrazing. Waar nodig zetten we lokale planten terug, zoals jonge eiken of meidoorn. Ook planten we helmgras vanaf de eerste duinenrij om de vorming van de duinen te helpen”, vertelt groenbeheerder Jan Eisse Pentinga.
Om lokale planten te beschermen zijn planten weggehaald die hier van nature niet thuishoren. Ook wordt helmgras aangeplant om de vorming van de duinen te helpen. (Foto: Valerie Kuypers)
Stikstof daalt neer in de duinen
Niet alleen de exoten zijn een probleem, ook door de grote hoeveelheid stikstof die in de duinen neerkomt, verdwijnen lokale planten. “De typische duinplanten groeien het beste op arme, zanderige grond. Door stikstof wordt de bodem voedselrijker en groeien vooral grassen, bramenstruiken en brandnetels beter. Die verdringen daardoor lokale planten en mossoorten”, legt Martin uit.
Stijgende zeespiegel
Met de 2,7 miljoen van de provincie en de 1 miljoen euro van gemeente Den Haag krijgt de natuur in het Westduinpark een enorme impuls. “We zijn als gemeente verantwoordelijk en trots op het Westduinpark, een uniek Europees duingebied”, zegt wethouder Robert Barker van Buitenruimte, Dierenwelzijn, Milieu. “Dit natuurgebied staat onder grote druk. Dit terwijl het duingebied een grote variatie aan plant- en diersoorten herbergt. Met extra geld van de gemeente en de provincie kunnen we de natuur versterken. Dit gebied is niet alleen belangrijk voor het beschermen van de biodiversiteit, maar ook onmisbaar om ons te beschermen tegen de stijgende zeespiegel.”
De gemeente begon in 2024 al met het herstelwerk. (Foto: Jan Eisse Pentinga)
Gebied belangrijk voor recreatie
Voor provincie Zuid-Holland is het gebied van belang. Gedeputeerde Berend Potjer van provincie Zuid-Holland zegt: “Het Westduinpark is een prachtig gebied waar veel planten en dieren leven die alleen in voedselarme duingebieden voorkomen. Het gebied heeft ook een belangrijke functie voor inwoners van Den Haag die hier komen recreëren. Om de kwetsbare natuur in dit gebied te behouden voor de toekomst, moeten we nu een aantal maatregelen nemen. Fijn dat de gemeente zich hiervoor inzet, samen met inwoners en andere betrokkenen. Vanuit de provincie ondersteunen we dit zowel financieel als met onze kennis over de natuur.”
Robert Barker en Berend Potjer trappen vervolg werkzaamheden af (Foto: Henriette Guest)
Hoe zit het met de werkzaamheden?
Bezoekers hebben het al gezien: graafwerkzaamheden. Het afgelopen jaar heeft de gemeente al een aantal exoten weggehaald, zoals rimpelroos, sneeuwbes en mahonie. Dat werk gaat door. Ook lopen er voor langere tijd extra schapen in het gebied voor begrazing. Verder is er helmgras geplant. Vanaf begin januari 2024 zijn er 2 extra boswachters in het Westduinpark om de natuur extra te beschermen. Gemeente Den Haag werkt samen met provincie Zuid-Holland, Dunea, Staatsbosbeheer en vele andere partners onder de vlag van het Nationaal Park Hollandse Duinen aan het versterken van de natuur in het kustgebied.
Welke soorten duinen zijn er?
Er zijn 3 soorten duinen: embryonale duinen, witte duinen en grijze duinen. De embryonale duinen zijn beginnende en jongste duinen. Witte duinen zijn al iets ouder en bestaan uit grote zandbulten met een beetje helmgras. Deze duinen verstuiven veel en veranderen daarom ook veel van vorm. Als duinen ouder en stabieler worden en meer landinwaarts trekken, heten ze grijze duinen. Ze zijn minder geel van kleur, zijn bedekt met kruiden, mos, zoals duinsterretjes en korstmossen. Door de begroeiing kan het zand minder stuiven. Onze Haagse duinen bestaan vooral uit deze grijze duinen.
Nieuwsbrief
Niets meer missen van onze verhalen over het Haagse Groen en de stadsnatuur? Meld je aan voor onze nieuwsbrief.
Aanmelden