De schoonheid, de stilte, de afwisselingen in landschap. Of je nu een wandelaar, hondenbezitter, rustzoeker of fietser bent, we komen allemaal graag in het Westduinpark. Maar dit is niet zomaar een natuurgebied in onze stad. Behalve de bescherming tegen de zee, zijn de duinen een kwetsbaar Natura-2000 gebied met een extra beschermde status. 

6.800 planten- en dierensoorten
Ruim twee derde van de Nederlandse plantensoorten komen in de duinen voor. Nationaal Park Hollandse Duinen, waar het Westduinpark onderdeel van is, behoort tot een van de rijkste natuurgebieden van Nederland. Er komen meer dan 6.800 soorten planten en dieren voor! Enkele beschermde soorten zijn zeedistels, rugstreeppadden, zandhagedissen en meervleermuizen die in de bunkers overwinteren.

Helaas gaat het niet goed met de natuur in het Westduinpark. “Zo zijn er te weinig konijnen, waardoor te weinig gras wordt gegeten, heeft de wind te weinig invloed, waardoor er te weinig open plekken en zandverstuivingen zijn en komen er veel bezoekers. Zij kunnen helpen door op de paden te blijven en de hond aan de lijn te houden”, zegt stadsecoloog Martin van den Hoorn van gemeente Den Haag.

Lokale planten beschermen
Ook zijn er te veel plantensoorten die niet van oorsprong in de duinen thuishoren, zoals de rimpelroos, Japanse duizendknoop, mahonie en sneeuwbes. “Het zijn eigenlijk ontsnapte tuin- en plantsoenplanten. Deze exoten verdringen onze inheemse, lokale planten die wel van nature in de duinen voorkomen.”

Lokale planten zijn bijvoorbeeld: blauwe zeedistel, kruipend stalkruid, welriekende salomonszegel, wondklaver, liggende asperge, hondskruid en bokkenorchis. Om lokale planten te beschermen en beter te laten groeien worden daarom op diverse plekken in het Westduinpark exotische planten weggehaald. Begrazing van schapen gaat daar ook bij helpen.

Bijzondere planten
“De duinen herbergen heel veel bijzondere planten die dreigen uit te sterven door overwoekering van exoten. Dat is een probleem voor de diversiteit. Insecten zijn voor onder andere hun voedsel en voorplanting afhankelijk van lokale planten. Er zijn bijen die slechts van twee plantensoorten stuifmeel kunnen verzamelen. Insecten zijn weer van belang voor vogels et cetera…”, aldus Martin.

Een van de oorzaken voor de aanwezigheid van exotische planten is stikstof dat in de duinen neerdaalt. “Daardoor verruigt de natuur. Dat kun je zien doordat er steeds meer bramenstruiken en brandnetels groeien. Door stikstof wordt de bodem rijker en kunnen ongewenste planten zich makkelijker vestigen. Lokale planten kunnen juist slecht tegen stikstof en doen het juist beter op arme grond”, legt Martin uit.

Dat de duinen verslechteren, bleek twee jaar jaar geleden uit de Natuurdoelanalyse van provincie Zuid-Holland en werd nog eens onderbouwd door het advies van de Ecologische Autoriteit (Bekijk het advies hier.) “We zijn begonnen met het herstel”, zegt groenbeheerder Jan Eisse Pentinga van gemeente Den Haag.

Stuivende duinen
“We willen vitale, stuivende duinen, waar de wind vrij spel heeft en zijn werk doet en waar, dankzij die verstuiving, het duin hoger wordt. Hogere duinen beschermen ons tegen de stijging van de zeespiegel. Daarnaast veranderen inzichten. De gedachte is steeds meer: Van park naar natuur. Laat de natuur meer zijn gang gaan”, zegt Jan Eisse. “We zijn trots op het Westduinpark. We moeten het beschermen. Daar is iedereen bij nodig.”

Foto's planten: Monica Hoogduin, auteur van het boekje Bloeiend Westduinpark. Kijk eens op haar website Bloeiend Westduinpark.
Foto Westduinpark: Merijn van Grieken

Lees ook:
Extra aandacht voor beschermde natuur in het Westduinpark