Onze bossen, parken en zelfs bermen zijn onderdeel van de biodiversiteit in onze stad, waar planten en dieren kunnen leven. De vele bermen in onze stad zijn allemaal kleine stroken natuur. Het beheer daarvan is elk jaar nodig, en roept bij bewoners altijd vragen op.

"We willen zoveel mogelijk planten-, insecten- en vogelsoorten in stand houden. Hoe meer verschillende bloemen er bloeien, des te beter het is voor vlinders en wilde bijen. Door goed te maaien, geven we de bloemen ruimte”, vertelt stadsecoloog Martin van gemeente Den Haag.

Brandnetels verdringen bloemen
“Als we niet maaien, groeien de bermen namelijk vol met struiken, grassen en brandnetels. Dat is jammer voor de bijen, vlinders en vogels. Grassen en brandnetels verdringen bloemen en groeien goed op voedselrijke grond, terwijl bloemen het juist goed doen op voedselarme grond. Voedselarme grond ontstaat door te maaien, want daarmee voeren we voedingstoffen af”, legt Martin uit.

Hondenpoep en -urine
Voedselrijke grond klinkt misschien gezond, maar is het niet. “Bermen zitten vol met stikstof, afkomstig van verkeer en hondenpoep en -urine. Door te maaien voeren we die stoffen af, wordt de grond voedselarm en kunnen er meer bloemen bloeien. Door te maaien kun je bij veel kruiden een tweede bloei in de nazomer verwachten”, zegt Martin.

Niet alles wordt tegelijkertijd gemaaid. “We proberen zo’n 20 procent te laten staan, zodat bijen en andere insecten na het maaien voldoende eten over houden. We blijven daar de komende jaren mee experimenteren.”

Krachtig gras
Maaien is het meest effectief als het gras het meest krachtig is en vol voedingsstoffen zit. “Helaas is dat ook het moment dat de bloemen in bloei staan. Op plekken met te veel voedingstoffen in de bodem heeft het gras de bloemen verdrongen. Daar groeien helemaal geen bloemen meer. Op voedselarme plekken hoeven we maar een keer per jaar te maaien.” 

Bloemen en bijen helpen
Kortom: Ook al zien bermen er na het beheer kaal uit, maaien helpt de natuur. “We helpen bloemen, bijen en andere insecten er uiteindelijk mee. Na vele jaren van deze aanpak zien we dat het gras minder goed groeit en er steeds meer andere bloemen groeien waar insecten op af komen.”

De gemeente maait de bermen langs onze straten twee keer per jaar: in juni/juli en in september/oktober. “Bermen met heel veel gras en nauwelijks bloemen maaien we soms al in april en mei om daarmee het gras extra terug te dringen. Langs de Haagse beek hebben we daar lokaal dit jaar mooie resultaten mee behaald.  Maaien we minder, dan verruigen de bermen en verdwijnen de bloemen. Dan ontstaat er een eentonige groene zone met alleen gras en brandnetels.”

Maaisel weghalen
Het maaisel wordt weggehaald om de berm voedselarm te maken en de bloemen de kans te geven om te groeien. “De klepelmaaier, die het gras kapotslaat, is beperkt toegestaan. Dit zijn meestal de randen van bermen langs voet- en fietspaden en rijbanen. Om overlast van te hoge grassen te voorkomen, maaien we daar circa 8 keer per jaar.”

Gazons, zoals het Malieveld, het Zuiderpark en het Westbroekpark of in kleinere parken worden 22 keer per jaar gemaaid. “Er gaan stemmen op om ook hier minder te maaien zodat er meer bloemen kunnen groeien. Dat is zeker mooi, maar we moeten ook rekening houden met de gebruikers van ons groen. Als het gras te hoog wordt, kun je er geen potje meer op voetballen of lekker op bbq’en. Wel kijken we of we de komende jaren stukjes gazon natuurlijker kunnen inrichten”, aldus Martin.

Foto's: Pixabay
Tekst: Merijn van Grieken

Lees ook:
Martin's blog: Maaien is bloemen zaaien