Niet eerder gaven zoveel mensen in Den Haag zich op voor de paddentrek. “Dat er zich ruim 350 vrijwilligers hebben aangemeld, is goed nieuws voor de padden, kikkers en salamanders. Een derde van de vrijwilligers is nieuw. We zijn blij verrast”, zegt Carmen Silos van de Dierenbescherming. “Mensen hebben door de corona-maatregelen meer tijd, zijn zich meer bewust van hun omgeving en vinden het leuk iets voor de natuur in de stad te doen.”

Na hun winterslaap trekken de dieren na zonsondergang massaal naar het water om te paren. Dat komt vaak begin maart op gang. De Dierenbescherming en de Haagse fractie van GroenLinks maken zich zorgen over de veiligheid van de padden nu de avondklok tot 21.00 uur van kracht is. Zij willen vrijstelling voor paddenoverzetters omdat zij vaak tot 22.00 uur bezig zijn om de padden, kikkers en salamanders veilig over te zetten. Komt er geen ontheffing, dan kan dat leiden tot veel meer platgereden dieren.

Voor vrijwilligers van de vele paddentrek-oversteekplaatsen wordt vooralsnog geen uitzondering gemaakt. Dit komt omdat het overzetten van padden niet valt onder acute dierennoodhulp, zoals bij de Dierenambulance. "Nu iedereen zonder ontheffing voor 21.00 uur binnen moet zijn, zijn de wegen rond die tijd extra druk. Een groot gevaar waardoor heel veel padden de oversteek mogelijk niet halen”, aldus Pamela Zaat, paddenwerkgroepcoördinator Den Haag van de Dierenbescherming.

Wakker uit winterslaap

Ieder voorjaar, zo vanaf eind februari/ begin maart, worden de padden wakker uit hun winterslaap. De mannetjes ontwaken pas als het minimaal drie nachten achter elkaar tussen de acht en tien graden is; de vrouwtjes hebben een week nodig. Ze trekken er het liefst op uit als het vochtig is en als het water de juiste temperatuur heeft; ze ruiken de algengroei door het opwarmende water.

En als alles dan alle omstandigheden ideaal zijn, trekken ze ’s avonds (dan is er minder gevaar van andere dieren) naar het paringswater waar ze jaren eerder als paddenvisje leefden. Bij hun tocht klimmen de mannetjes vaak op de rug van de vrouwtjes. Niet om te paren, dat doen ze pas als ze in het water zijn. Maar als ze eenmaal een vrouwtje hebben veroverd, laten ze niet meer los. Zo ontstaan de ‘paddentandems’.

Veilig naar de overkant

Tijdens hun reis moeten padden, kikkers en salamanders vaak drukke verkeerswegen oversteken. Om te voorkomen dat hele populaties worden doodgereden, brengen paddenrapers de dieren veilig naar de overkant. De padden letten niet op de gevaren van de stad en het drukke verkeer. Daarom hebben ze hulp van mensen nodig. 

In Den Haag wordt de paddentrek gecoördineerd door de paddenwerkgroep van de Dierenbescherming. De werkgroep ontstond twintig jaar geleden op de Laan van Poot. Daar klaagden bewoners over een glibberige weg. Toen dit allemaal doodgereden padden bleken te zijn, werd duidelijk dat er iets moest gebeuren. Inmiddels heeft de werkgroep een grote groep vrijwilligers en tien locaties in en rond Den Haag onder haar hoede.

Een van die locaties is de Laan van Poot. Elly en Arie Hoogenboezem uit Wateringen helpen op die locatie al vanaf 2007 een vaste avond mee. Tegen de schemering gaan ze lopen. Handschoentjes aan, zaklamp in de hand en een bakje om de padden in te zetten. Arie wijst de pad met zijn licht aan en Elly raapt m op. Ze houden alles netjes bij in een notitieblokje. Zo is de rolverdeling al jaren.

“Ik weet nog goed dat we een keer op één avond 64 padden hebben helpen oversteken. Een record! Daar zit de score van de andere vrijwilligers niet eens bij”, zegt Elly trots. “Maar eerlijk, ik had toen wel een beetje spierpijn van het bukken.”

Het geeft het echtpaar heel veel voldoening om te helpen bij de paddentrek. “Je bent lekker buiten bezig en loopt een paar uurtjes op en neer. Heel ontspannend. En broodnodig. Een pad die van een autokoplamp schrikt, versteent en blijft stil op de weg zitten. Die wordt vervolgens doodgereden. Elke dode pad is er een teveel”, zegt Arie.

Tijdens de paddentrek plaatst de gemeente voorzetroosters bij putten zodat padden niet in de put kunnen vallen. Op meerdere locaties gaat de gemeente de komende tijd een proef doen met aangepaste, voor amfibieën beklimbare wanden van de kolk, zogenoemde kikkertrappetjes.

Locaties Paddentrek in Den Haag

• Dotterbloemlaan
• Duinweg
• Kwekerijweg
• Laan van Poot
• Park Leeuwenbergh (nabij Leidschendam)
• Pompstationsweg
• Wijndaelerduin

Meer weten?
Meer informatie over de paddentrek vind je op de website van de Dierenbescherming. 

Wist je dat…

• Bijna 70% van de padden altijd terugkeert naar hun geboortewater
• Vrouwtjes groter zijn dan mannetjes. Vaak springen mannetjes tijdens de trek al op het vrouwtje. Omdat ze groter is kan ze het mannetje, of soms meerdere tegelijk, makkelijk naar het water dragen
• Een pad wel 30 jaar kan worden
• Het een goed teken is als je een pad in je tuin hebt: je tuin heeft dan een gezonde leefomgeving, padden zijn namelijk heel gevoelig voor giftige stoffen, zodra er giftige omstandigheden zijn (bijvoorbeeld onkruid-en mosverdelgers), zijn ze weg.

Bekijk op de zoekkaart de acht meest voorkomende amfibieën in Nederland.

Tekst: Merijn van Grieken