De bomen hebben het zwaar deze zomer: zowel door de hitte als door storm Francis. Ten minste 70 bomen in Den Haag waaien om. Het groenbedrijf is nog steeds druk met het herstellen en opruimen van de schade. Harde windstoten beschadigden ook de monumentale iep aan de Margaretha van Hennebergweg bij Molen De Korenaer in Loosduinen.
“De boom en de molen hoorden bij elkaar. Samen met de abdijkerk uit 1230, het oudste gebouw in Den Haag, zijn het historische monumenten die beeldbepalend zijn in Loosduinen. De 120 jaar oude iep, zo zei de molenaar, was een restant van een iepenhaag die er ooit had gestaan”, zegt Bas Steenks van de Adviesraad Monumentale Bomen.
Behouden voor de toekomst
Als bewoner van het stadsdeel fietst hij er vaak langs. Op de plek van de zeventien meter hoge iep staat nu alleen nog een stam van zeven meter. “Het is niet gebruikelijk om een stam te laten staan, maar vanwege de monumentale waarde van de boom hebben we dat wel gedaan. Daar zijn we allemaal blij mee. We hopen dat we hem voor de toekomst kunnen behouden”, zegt Bas.
Ook bomenexpert Leendert Koudstaal van gemeente Den Haag hoop dat de iep opnieuw een kroon ontwikkelt en op die manier een tweede leven krijgt. “De stam is de moeite waard om te behouden. Bomen zijn geen mensen… bomen kunnen voortleven. We hopen dat deze iep dat gaat doen”, zegt Leendert. Hij zal naar verwachting van de Adviesraad dit voorjaar uitlopen en over vijf jaar een groene kroon hebben.
Stam afgebroken
Omdat de iep zo geliefd is, is de schrik bij de bomenliefhebbers op 26 augustus groot. Die dag rinkelt om 7 uur ’s ochtends bij Leendert al de telefoon. De groenbeheerders van stadsdeel Loosduinen bellen hem over de Iep bij de Molen. De Ulmus Hollandica Belgica, een ras die op de grens van Nederland en België werd gekweekt en die via landgoedeigenaren naar Den Haag is gehaald, blijkt zwaar beschadigd.
“Het was echt mis”, vertelt Leendert. Een grote stam met een diameter van 50 centimeter, die niet goed vergroeid was met de andere stammen, is door de wind afgebroken. Daardoor is de iep gevaarlijk onstabiel geworden. Het is snel duidelijk dat behoud onmogelijk is en dat noodkap onomkeerbaar is.
Ingrijpend besluit
Dat is een ingrijpend besluit dat nooit over een nacht ijs gaat. Twee zeer ervaren boombeheerders van stadsdeel Loosduinen stellen, onafhankelijk van elkaar, vast dat de iep voor behoud te zwaar beschadigd is. Ook de bomenonderzoeker van de gemeente komt na inspectie tot die conclusie, evenals de Adviesraad Monumentale Bomen. “Vreselijk jammer”, zegt Bas van de Adviesraad. “Als het doek voor een monumentale boom valt, is dat altijd een moment van zeer grote teleurstelling. Dat verdriet voelt elke bomenliefhebber”, zegt Leendert van de gemeente.
De afgelopen jaren is alles in het werk gesteld om de meerstammige iep met kabels en touwen bij elkaar te houden om het risico bij een breuk te verkleinen. En dat lukt goed. Tot die storm. “Als er dan een stam of grote tak afbreekt is het net als een spel mikado: de wet van de zwakste schakel treedt in werking… Ondanks de goede verzorging en de tweejaarlijkse controle, waren de krachten van de storm te groot”, zegt Leendert.
In samenspraak met de Adviesraad Monumentale Bomen is een deel van de stam blijven staan. “We gaan ‘m weer goed verzorgen en proberen of het resterende stamdeel opnieuw uitloopt. Dan zou de Iep bij de Molen kunnen voortleven. Een iep kan rustig 270 jaar oud worden. Kijk maar eens op de Pompstationsweg waar hele oude iepen staan.”
Vier weetjes over monumentale bomen
Wanneer is een boom monumentaal?
Monumentale bomen in Den Haag zijn meestal ouder dan vijftig jaar. Ze zijn belangrijk voor de cultuur, geschiedenis of het straatbeeld. Soms zijn ze zeldzaam.
Hoeveel monumentale bomen telt Den Haag?
Er staan op dit moment ongeveer 117.000 bomen in Den Haag. Daarvan zijn 1.254 bomen monumentaal. Er zijn weinig oude bomen in Den Haag. In en na de Tweede Wereldoorlog werden namelijk veel bomen gekapt zodat mensen hout hadden om op te koken of het huis te verwarmen. De gemeente beheert en onderhoudt de monumentale bomen dan ook met extra zorg en aandacht.
Waar in Den Haag staan de meeste monumentake bomen?
Die staan in de stadsdelen Centrum en Haagse Hout. In het centrum, tegenover Paleis Noordeinde, staat bijvoorbeeld de Postzegelboom. Onder deze boom werden tientallen jaren postzegels geruild en verkocht. Stadsdeel Haagse Hout is beheerder van de landgoederen Clingendael, Oosterbeek en Marlot. Daar staan ook veel monumentale bomen.
Wat is de oudste boom van de stad?
De oudste gemeentelijke monumentale boom is een eik die meer dan 300 jaar oud is. De eik staat in de Scheveningse Bosjes bij de Waterpartij. De oudste particuliere monumentale boom is een juttepeer in het Heilige Geesthofje. Deze boom staat er al sinds ongeveer 1647.
Lees ook:
Griepprik voor 8.200 Haagse iepen
Nieuwsbrief
Via de nieuwsbrief blijf je op de hoogte van al het nieuws rondom het Haagse Groen.
Aanmelden