Er heerst een serene rust in de ochtend. De stilte wordt doorbroken door een loeiende koe. Zijn lange boeeeee galmt over het wijkpark. De bewoners rond het park zijn inmiddels aan dit landelijke geluid van de kinderboerderij gewend. Iets verderop geeft een bewoner zijn moestuintje water. De bonen gaan goed en ook de courgette laat zich zien.

Hoe anders is het ’s middags na schooltijd. Kinderen staan rijen dik voor de speeltoestellen. Vrouwen zitten, zonnebloemen pellend, op de zitranden te kletsen. Mannen wandelen door het park, tieners voetballen in de kooi of zitten aan de waterkant te picknicken. “Het park is voor alle leeftijden leuk en verbindt mensen met elkaar”, zegt Tahira Abdoella. Ze woont al 40 jaar in stadsdeel Laak en zat in het bestuur van de bewonersorganisatie.

Ze is blij met het nieuwe park aan het Cromvlietplein. Van stenen en hekken naar knusse zitjes, wandelpaden en veel groen. “Ik ben er zo trots op. Het vroegere park was rechthoekig en somber. Het leefde niet. Je kon er eigenlijk alleen omheen lopen. Nu kun je er doorheen lopen. Het is een overzichtelijke en open en warme ontmoetingsplek. Het groene hart van de wijk waar we zuurstof krijgen”, zegt Tahira.

Zo komt Makka (33) elke dag met haar drie zoontjes in het park voor de noodzakelijke ‘lucht’. Ze woont op loopafstand van het park. “Mijn man en ik hebben een tweekamerwoning op een bovenverdieping. Voor de onderburen zijn onze drukke en rennende jongens niet leuk. Gelukkig kunnen ze in het park hun energie kwijt. Het park geeft ons ruimte en lucht”, zegt ze.

Meedenken en meedromen

Het wijkpark is om meerdere redenen bijzonder. Zo dachten bewoners vanaf het begin met de plannen mee. “We zeiden: ‘Denk vrij en droom mee’. Daarna kijken we wat in de praktijk mogelijk is”, zegt Jurienne Hollaar van CoalitieLaak. Het leverde ‘wilde ideeën’ op, zoals een voetenwasplek voor mannen, een vrouwenzitplek, een zingevingsplek, een zwembad, een fontein (dat wordt een drinkwaterpunt), een optreedplek, vlindertuin en bijenhotel (deze drie komen nog).

“Het park wordt door bewoners gedragen. Dat versterkt het gevoel van eigenaarschap. Op basis van 132 opgehaalde wensen ligt er nu een mooi, open, uitgebreid park met meer speelplekken dan vroeger. Van jong tot oud is erop vooruitgegaan. Ik hoop dat het voor iedereen zijn of haar parkie blijft waar ze zich verantwoordelijk voor blijven voelen”, zegt Jurienne.

Klaar voor het klimaat

Bijzonder van het Cromvlietpark is ook dat het een ‘klimaatadaptief wijkpark’ is. Dankzij het park is dit deel van de stad beter voorbereid op veranderingen in het klimaat. Het weer wordt steeds grilliger. Regenbuien worden heviger, perioden van droogte langer en onze zomers heter. Hoe meer asfalt, des te warmer de omgeving.

Door het extra groen wordt de wijk op warme dagen minder heet. Behalve de ecologische zone, zijn er meer moestuinen en zijn er meer dan zeventig nieuwe bomen aangeplant, waaronder beuken, meidoorns en eiken. En ook appel-, peren- en pruimenbomen. “Vooral het eetbare groen was een wens. Zo zien kinderen dat een appel aan de boom groeit en dat je die kunt eten”, zegt Tahira.

Behalve meer groen, wordt ook het regenwater voortaan lokaal opgevangen door een nieuw systeem diep in de grond. Met de waterbuffer kan bij hevige neerslag het water ondergronds worden opgeslagen en weer worden gebruikt in perioden van droogte.

“Regenwater komt niet meer in het riool terecht, maar wordt op in de buffer opgevangen, gezuiverd en opgeslagen. In de buffer kan 35 miljoen liter regenwater worden opgeslagen, waarvan 10 miljoen liter regenwater jaarlijks kan worden gebruikt. Dit water kan bij droge dagen omhoog gepompt en gebruikt worden voor de stadsboerderij en de moestuin. Zo blijft het park niet alleen groen, maar op warmte dagen ook koel”, zegt projectleider Wiebke Klemm van gemeente Den Haag Nature Smart Cities. (Zie onderaan de tekst hoe de waterbuffer werkt)

De urban waterbuffer is eigenlijk alleen maar te zien door het zandfilter, een betonnen bak met planten en een zitrand in de moestuinen. “Ik ben heel benieuwd naar de proef. Het gras bij de kinderboerderij was altijd dor en geel van de droogte. Als het goed is, blijft het gras dankzij de waterbuffer nu groen”, zegt Jurienne.

Parel voor de wijk

Klimaatadaptief park of niet, de buurtbewoners genieten volop van hun groen. “Hoewel het park nog niet officieel is geopend, konden ze niet wachten. Ze klommen zelfs over de bouwhekken toen die er nog stonden. Dat geeft aan hoe groot de behoefte is aan deze plek. Cromvlietpark is in vele opzichten een pareltje voor de wijk”, zegt Jurienne.

Den Haag klaar voor de toekomst?
De afgelopen tijd zijn kwetsbare plekken in kaart gebracht en waar mogelijk aangepakt, zoals dit wijkpark Cromvliet. In de ‘Wegwijzer Den Haag Klimaatbestendig’ is beschreven hoe we de stad wapenen tegen extreme neerslag, hitte en droogte. Zo staat er een stappenplan in voor klimaatbestendig ontwerpen dat het voor ontwikkelaars én de gemeente zelf makkelijker moet maken om aan de slag te gaan.  Lees hier meer over de plannen.
 
Meer weten over waterbuffer?

• De waterbuffer is de eerste in Den Haag en de tweede in een stad in Nederland; Rotterdam heeft er ook een
• Dankzij de waterbuffer doet de gemeente kennis op lokale wateropslag in de stad
• Is aangelegd met geld van de Europese Unie
• Wordt al gebruikt in de land- en glastuinbouw in het Westland
• Zo werkt de urban waterbuffer, zie het filmpje:

Wat kun je zelf doen om de stad te vergroenen?
Je kunt meehelpen om de stad bestendig te maken tegen overlast van zware regenbuien door: 

• Een groen dak aan te leggen
  Een groen dak biedt niet alleen goede isolatie voor jouw woning, maar zorgt er ook voor dat veel regenwater wordt opgenomen voordat het de grond bereikt. Je kan subsidie krijgen voor het  aanleggen van een groen dak. Lees meer over de Subsidie groene daken. 
• Een geveltuin aan te leggen en mee te doen met het NK Tegelwippen
  Door tegels uit je tuin te halen en planten ervoor in de plaats te zetten wordt regenwater sneller opgenomen en wordt het riool minder belast. De gemeente strijdt tegen Utrecht bij het NK Tegelwippen. Deze landelijke actie maakt de omgeving groener en klimaatbestendiger. Lees hier meer over de actie.

Tekst: Merijn van Grieken
Hoofdfoto: Valerie Kuypers

Lees ook:
Strijd tegen de regen: hoe houden we droge voeten?
Den Haag wil meer blad voor de stad en deelt gratis bomen uit
Leuk, lekker en lokaal: Eetbaar groen in het plantsoen
Eleman, Patricia en Jerney telen hun eigen voedsel in de stad