“Ik ben een verbaasde bewoner; er wordt veel moeite gedaan om het groen in de stad te behouden en de bijen de ruimte te geven. Nu liep ik net langs het verversingskanaal waar bramenstruiken die vol in bloei staan en vol vruchten zijn zomaar gesnoeid!’, schrijft een bewoner van het Statenkwartier. 

Een bewoner in de wijk Escamp maakt zich ook zorgen. “De Lozerlaan is weer eens gemaaid? Waarom? Eindelijk stonden er een paar bloemetjes die nu weg zijn voordat het zaad zich heeft kunnen verspreiden. En de Escamplaan ziet er beter uit, daar word ik vrolijk van of gaat daar binnenkort ook de maaier overheen?”

Het zijn enkele voorbeelden van e-mails en social mediaberichten die bij de gemeente binnenkomen. Het beheer van onze bermen en weides roept vragen op. Vandaar dat we dieper ingaan op de meest belangrijke vragen met stadsecoloog Martin van den Hoorn en groenbeheerder Albert Zwijnenburg.  

Waarom maaien jullie?

“We maaien om twee redenen. De eerste reden is dat als we niet maaien er in de berm spontaan struiken en bomen gaan groeien, terwijl we juist insecten en bloemen de ruimte willen geven. Bovendien is het niet veilig voor het verkeer. De tweede reden om te maaien is om voedingstoffen af te voeren. Onder voedselrijke omstandigheden groeien grassen harder dan bloemen en verdringen de grassen de bloemen. In de stad zit heel veel voedsel in de grond. De bermen in onze stad hebben continu te lijden van de aanvoer van voedingsstoffen zoals stikstof van wegverkeer en hondenuitwerpselen. Om bloemen ook in deze voedselrijke bermen de kans te geven om mooi tot bloei te komen, moeten wij als groenbeheerders de bermen voedselarm houden en dus moeten maaien. Het lijkt tegenstrijdig, maar juist door te maaien houden en krijgen we meer bloemen.”

Waarom maaien jullie terwijl de bloemen in bloei staan? 

“Ook dat lijkt tegenstrijdig. Maar maaien is het meest effectief als het gras het meest krachtig is en vol voedingsstoffen zitten. Helaas is dat ook het moment dat de bloemen vol in bloei staan. Willen we bloemrijke bermen houden, dan ontkomen we er niet aan om te maaien als de bloemen bloeien. Op de plekken waar we maar een keer per jaar maaien, neemt het gras de overhand en bloeien er geen bloemen meer. Hoewel bermen er na het beheer kaal uitzien, is het dus juist natuur bevorderend. In het verleden hebben we wel eens de fout gemaakt om zones met orchideeën minder te gaan maaien. Helaas zijn die groeiplaatsen grotendeels verloren gegaan. Door nu extra te maaien proberen we de situatie te herstellen.”

Hoe vaak maait de gemeente? 

“We maaien twee keer per jaar. Vaak in de maanden juni/ juli en dan nog een keer in september/oktober. Maaien we maar een keer, danverruigen de bermen en verdwijnen de bloemen. Dan ontstaat er een eentonige groene zone met alleen gras en brandnetels.”

Waarom wordt gemaaide gras en bloemen weggehaald?

“Door het maaisel af te voeren, wordt er ook een deel organische stof en voedsel afgevoerd. Door dit vaak genoeg te doen wordt de berm in de loop van vele jaren minder voedselrijk. We willen juist voedselarme grond hebben, zodat er bloemrijke bermen kunnen ontstaan en dat we ze kunnen behouden. Het inzetten van een klepelmaaier, die het gras alleen kapotslaat en laat liggen, is dan ook niet toegestaan in Den Haag.”

Wat betekent het maaien voor de insecten? 

“Niet alles wordt tegelijkertijd gemaaid. We proberen her en der plukken gras met bloemen, zo’n twintig procent, te laten staan zodat bijen en andere insecten kunnen overleven. We blijven daar de komende jaren mee experimenteren, zodat we het midden kunnen vinden tussen (vaak genoeg maaien) om voldoende bloemrijke bermen te houden en te zorgen dat bijen en vlinders na het maaien voldoende eten houden. Binnenkort komt de gemeente met de Nota Stadsnatuur waarin goede vuistregels staan om met het beheer van bermen en weides (nog) beter rekening te houden met insecten.”